عثمان بن سعید

او از قبیله بنی اسد بود و چون در سامرا زندگی می‌کرد به او عسکری هم می‌گفتند. در محافل شیعه به او «سمّان» و «زیّات» (به معنی روغن فروش) هم می‌گفتند. به خاطر اختفاء امر نیابت و استتار فعالیت‌های سیاسی، روغن فروشی می‌کرد، و اموال و نامه‌ها را با ظرف روغن بین امام و شیعیان جاجا می‌کرد.(1) وی همچنین به خاطر ابراز نیابت از طرف امام دوازدهم خود را باب (به معنای در [امامت]) مینامید. (2) امام حسن عسکری علیه السلام چون نام طولانی او را شنید، فرمود : «کنیه ابن عثمان و ابو عمرو در یک مرد جمع نمی‌شود». و بنابراین دستور داد که کنیه او را که ابو عمرو باشد بر هم بزنند و وی را «عمری» نامیدند.(3)

وثوق

روزی احمد بن اسحاق نزد امام هادی علیه السلام  رسید و پرسید: من گاهی نزد شما حاضرم و گاهی در محضرتان نیستم و غایب. در غیاب شما سخن چه کسی را بپذیرم و فرمان ببرم؟ امام فرمودند : «این ابو عمرو، فردی امین و مورد اعتماد من است.آنچه به شما می‌گوید از جانب من می‌گوید وآنچه به شما می‌رساند از جانب من می‌رساند».

وهمین سوال را از امام حسن عسکری ع  پرسید و همان جواب را گرفت.

در جای دیگر امام حسن عسکری ع  نزد ?? تن از شیعیان گفتند: «گواه باشید که عثمان بن سعید وکیل من است، و پسر محمد نیز، وکیل پسرم مهدی خواهد بود(4)»

غیبت صغری

پس از امام حسن عسکری ع  در این زمان که غیبت صغری هم آغاز گردید، عثمان بن سعید از سوی امام زمان  عج  به عنوان نخستین نایب خاص وی ، منصوب گشت و واسطه میان امام و شیعیان شد. رحلت او را بین سال 260هجری تا 267 هجری ذکر کرده‌اند. هنگامی که وی در گذشت، جسدش را در جانب غربی بغداد در شارع المیدان، که نزدیک دروازه قبلی قرار داشت، به خاک سپردند و قبر در خود قبله مسجد است. ⁽⁵⁾

_______________________________________________________

( 1 ) الغیبه  شیخ طوسی، مکتبة نینوی الحدیثه، صفحه214

( 2 ) شیعیگری- احمد کسروی

(  3 ) بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد 51، صفحه 346

( 4)  الغیبه، شیخ طوسی، مکتبة نینوی الحدیثه، صفحه 216

( 5 ) آخرین امید، ص 80

(نوشته شده توسط م. متین )