غزوه ی تبوک(1)

به پیامبر صلی الله علیه وآله خبر رسید که رومیان سپاه انبوهی فراهم آورده و قصد حمله به مسلمین را دارند .تابستانی بسیار گرم و موقع رسیدن میوه ها بود .در بیت المال هم مال چندانی نبود. گروهی  میگفتند : « به جنگ نروید  که فصل گرماست.. » 

اینان همانند که در قرآن مذمت شدند :

«ِ ....وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ کانُوا یَفْقَهُونَ »  « ...و گفتند در گرما کوچ مکنید بگو گرمی آتش دوزخ سخت تر است اگر می دانستند » (2)

با تمام این شرایط طبق گفته ی واقدی در المغازی شمار سپاهیان اسلام در این غزوه  سی هزار تن بودند .

حدیث منزلت :

نکته ی دیگر اینکه پیامبر به حضرت علی علیه السلام  دستور  دادند که  در مدینه بماند تا به کارها رسیدگی کند .همین موضوع بهانه ای به منافقان برای سرزنش امام داد . آنها میگفتند پیامبر دوست نداشته در این سفر علی در کنارش باشد  .

زمانیکه حضرت علی ع ازین سخنان نزد پیامبر ص  شکایت کرد  ایشان فرمودند : "من تو را خلیفه ی خود کردم  که تو نزد من مانند هارونی برای موسی جز آنکه پس از من پیامبری نیست. " (3)

 لشگر بخاطر شرایط موجود و خصوصا گرمای هوا به زحمت افتاد. اما زمانیکه به تبوک رسیدند معلوم شد خبر آمادگی رومیان درست نبوده .

پس از این واقعه بود که از هر قبیله ای نمایندگانی برای اظهار اطاعت  قبیله های خود و پذیرش اسلام نزد پیامبر آمدند و به همین علت این سال را سنه الوفود .(4)  نامیدند .(5)    

* این جنگ را « فاضحه» مى‏نامند بدان علت است که منافقان از حضور در جنگ تخلف ورزیدند، و رسوا شدند، و این جنگ را «ذوالعسره‏» نامند زیرا که مسلمانان از نظر آذوقه و مرکب و مهمات بسیار در عسرت و سختى بسر بردند.

____________________________________________________________________________________________________________________________(1-  تبوک  محلى میان حجاز و شام است.)                 

 (2 - آیه ی 81 سوره ی توبه ) 

(3- طبری ج 4 ص 1696)

(4-  وفود جمع وفد به معنای دسته ی نمایندگان یا مهمانان است )

(5 _به نقل از کتاب تاریخ تحلیلی اسلام  صفحه ی 97 از سید جعفر شهیدی نشر مرکز نشر دانشگاهی -1384)